طایفه ی بایندر ترکمان گروس، در شهرستان بیجار گروس-آزربايجان

طایفه ی بایندر ترکمان گروس

بایندر از طوایف ترکان ماوراء قفقاز است و این طایفه وقتی به سرزمین ایران آمدند،نامشان را با طوایف دیگر این سرزمین توأم کرده اند و قاجارها نیز با این طایفه نزدیک بوده و حتی شریك سرنوشت و همسفر ایشان بوده اند.

« این طوایف در حدود قرن هشتم هجری قمری با سایر طوایف ترک ماوراء قفاز به ایران مهاجرت کرده اند و حتی عده ای، از بایندرها را از بازماندگان مغولان دانسته اند به گونه ای که قائم مقام فراهانی معتقد بوده که :(( قوم اوچق مغول اول چهار نفر بوده اند که اول آنها در بایندر است که در اصل ( بای اندر ) بوده،(( بای )) به معنی بزرگ و باشکوه است و (( اندر )) مکان مرتفع مانند پشته و کوه، پس بایندر یعنی بزرگ و بلندقد. جای اول آنها در حوالی « یورت قای » بوده است و معلوم نیست که در چه عهدی به ایران رسیده لیکن « یورت » ایشان در این ملک معلوم است و تا کنون به «بایندر یورتی» مشهور و آن موضوع از رباع سهند، مقامی دل پسند است و در عهد دولت مغول فضای این یورت، مقام ایل بوده ودر آن جنت عدن نشو و نما نموده اند تا با گذشت ایام در حدود قراباغ و نخچوان پراکنده گشته و روزگاری دراز است که در ملک برزع ( سرزمینی از آذربایجان ) یورت( جای ِ مسکن) گرفته اند و بعضی جانب مرز گروس رفته و در آن سرزمین ساکن قراع ئ رباعند و مالک عقار و ضیاع ودر ذکر فخر این قوم و شرع مدح این ایل همین بس است که فاضل عهد، فاضل خان و خواجه ی خلد محمدعلی بیک از ایشان برخواسته یکی در عهد خاقان مغفور منصب کلانتری داشت و این یک اینک در حضرت خدیو جهان و مالک رق شهان پایه ی قرب و رتبه اختصاصی دارد که محسود دور زمان و مغبوط اوج آسمان است »

نوشته های قائم مقام فراهانی نشان میدهد طایفه ی بایندر ترکمان گروس از حدود قرن هشتم هجری در هنگام سیطره ی مغولان به شمال غرب و غرب کشور وارد شده و بعدها تیز در گروس ساکن گردیده و گروسها از اعقاب این طایفه هستند.

البته از این ایل بزرگ بایندر، افرادی از طایفه های آق قویونلو و قراقویونلو نیز در گروس ساکن بوده اند٬ به طوری که بزرگان روستای نگارستان بیجار ذکر کردند که تعدادی سنگ قبر در قبرستان قدیمی این روستا وجود داشت که نام طایفه بر روی آنها، طایفه های آق « قراقویونلو » حک گردیده بود؛ این سنگ قبرها بر اثر گذشت زمان در زیر خاک مدفون شده اند.

افراد ایل بایندر در گروس، در جنوب رودخانه قزل اوزن ساکن شده و شرق بیجار را مسکونی ساخته اند. اما از این طایفه علاوه بر آنهایی که قائم مقام فراهانی نام می برد، می توان به علی اشرف خان امیر مغزز گروسی ( حاکم اردبیل، کاشان، و کردستان و گروس ) و برادرزاده اش دریا دار شهید، غلامعلی خان بایندر که فرمانده ی ناوگان دریایی ایران در خلیج فارس بوده است اشاره کرد. و باید گفت که این طایفه ی بزرگ هم، پا به پای دیگر ساکنان گروس در حفظ و آبادانی گروس از جان خود مایه گذاشته اند.

کلمات کلیدی : طایفه ی بایندر ترکمان گروس بایندر از طوایف ترکان ماوراء قفقاز است و این طایفه وقتی به سرزمین ایران آمدند،نامشان را با طوایف دیگر این سرزمین توأم کرده اند و قاجارها نیز با این طایفه نزدیک بوده و حتی شریم سرنوشت و همسفر ایشان بوده اند.

منبع: http://www.bijaronline.com/article45.html
http://bijar-azarbaijan.blogsky.com/1390/02/26/post-119